Dove tolken

Dove tolken zijn niet te verwarren met ‘doventolken’ (wat overigens ook een foutieve term is). Dove tolken zijn dove personen die tolken naar hun eigen moedertaal en/of eerste taal, namelijk de Vlaamse Gebarentaal. Aangezien dit ook de taal van de Vlaamse Dovengemeenschap is, vergt dit van Vlaamse gebarentaligen minder inspanningen om te begrijpen. Daarom worden dove tolken ingezet in bepaalde tolksituaties waar er nood is aan een culturele vertaling.

  1. Hoe werkt het?

    Dove personen kunnen bijvoorbeeld vanuit het Nederlands of een gebarentaal (bv. de Vlaamse Gebarentaal) tolken voor doofblinde personen, dove personen met een verstandelijke beperking en dove anderstaligen. Ook worden ze ingezet tijdens lezingen en congressen om te tolken van en naar een andere gebarentaal of International Sign. Een voorbeeld ter illustratie: in een gesprek tussen een dove persoon van buitenlandse origine en de politie worden een horende tolk en een dove tolk ingezet. De horende tolk vertaalt wat de politie zegt in het gesproken Nederlands naar de Vlaamse Gebarentaal. De dove tolk zet deze vertolking nogmaals om naar een voor de dove anderstalige verstaanbaardere gebarentaal.
     

  2. Dove tolken in Vlaanderen

    Het is moeilijk om een exact cijfer te geven van het aantal actieve dove tolken in Vlaanderen, aangezien er ook vaak in informele contexten getolkt wordt. Wat we wel weten is dat er in juni 2023 18 dove tolken gecertifieerd zijn. Dove personen in Vlaanderen worden ook als vertaler tewerkgesteld, wanneer ze Nederlandse teksten moeten vertalen naar Vlaamse Gebarentaal. Meestal gaat het hier om het vertalen van overheidsinformatie en informatie die voor een publiek (of de Vlaamse Gebarentaalgemeenschap) bedoeld is. Hiervoor bestaan vertaaldiensten die beroep doen op een tiental dove vertalers in Vlaanderen. Ook de VRT doet beroep op dove tolken voor het kinderjournaal ‘Karrewiet’ met de Vlaamse Gebarentaal.
     

  3. Erkenning en opleiding voor dove tolken

    Sinds juli 2023 zijn er in Vlaanderen 18 gecertifieerde dove tolken. Niet iedereen heeft zich meteen geregistreerd bij het CAB, maar toch kan er sindsdien beroep gedaan worden op hun expertise. De dovengemeenschap kan naast horende tolken ook dove tolken aanvragen en hen via hun gesubsidieerde tolkenpakket inschakelen. Dove en horende tolken hebben hetzelfde statuut, werken onder dezelfde voorwaarden.