Standpunt van Doof Vlaanderen over de actie van CAB om 5 tolkuren te geven aan de afstandstolkendienst

Voor een goed begrip, schetsen we nu heel kort de geschiedenis van de afstandstolkendienst. In oktober 2012 werd deze dienst gelanceerd en is sindsdien erg beperkt beschikbaar met slechts halve dagen. Later werd dat lichtjes uitgebreid. Doof Vlaanderen en CAB wilden graag dat de afstandstolkendienst de hele dag open was en ook in het weekend, maar wegens gebrek aan voldoende geld was dat niet mogelijk. Door de beperkte openingsuren werd de afstandstolkendienst weinig gebruikt door dove mensen.

Toen kwam de coronacrisis in maart 2020 en dat zette dit dossier in beweging. Vanaf 16 maart tot eind juni 2020 was de afstandstolkendienst ook open in de namiddag. Dit omdat de federale overheid op aanraden van het federaal crisiscentrum ermee akkoord ging om extra geld op tafel te leggen voor het CAB. Met dat geld kon het CAB de openingsuren van de afstandstolkendienst uitbreiden tijdens de coronacrisis, zodat doven zelf in staat waren om de corona infolijn en/of de dokter te bellen. Eind juni 2020 zette het federaal crisiscentrum die extra financiering echter stop. De corona-epidemie was op dat moment onder controle in België.

Pas tijdens de coronacrisis ontdekten dove mensen de afstandstolkendienst en gingen ze het veel meer gebruiken. Dove mensen werden door deze uitgebreidere dienstverlening zelfstandiger en minder afhankelijk van vrienden of familie om te bellen. Het is belangrijk dat dove mensen de hele dag door de afstandstolkendienst kunnen blijven gebruiken. Dit mag niet onderbroken worden.

Om deze onderbreking te vermijden doet CAB de oproep om 5 tolkuren (per persoon) ter beschikking te stellen voor de afstandstolkendienst. Hiermee kan de bereikbaarheid van de afstandstolkendienst tijdens de werkdagen gefinancierd worden. Op die manier blijft de afstandstolkendienst de hele dag tijdens de werkuren open voor doven. Dit voorstel kwam er in overleg met de Vlaamse overheid.

Doof Vlaanderen blijft van mening dat er een goede structurele oplossing nodig is voor de afstandstolkendienst. De oplossing die het CAB voorstelt is een pragmatische en tijdelijke oplossing, om te vermijden dat de openingsuren van de afstandstolkendienst gehalveerd moeten worden. Doof Vlaanderen begrijpt de moeilijke positie van het CAB en kan leven met het voorstel van CAB dat dove persoon die tolkuren heeft, hiervan 5 uren aan CAB “geeft” voor de afstandstolkendienst.

We begrijpen de kritiek en bezorgdheden binnen de dovengemeenschap op sociale media zoals de vrees dat deze actie een negatieve invloed zal hebben op de rechtszaak van #geenpretjezondertolk. De uitspraak wordt de komende weken of uiterlijk in september verwacht. Dat is nergens voor nodig want de debatten zijn gesloten. De actie van het CAB heeft normaal gezien geen invloed op de uitspraak.

Door lobbywerk van Doof Vlaanderen werden de afgelopen jaren onze tolkuren verhoogd. De recente verhoging van tolkuren leefsituatie van 18u (of 36u) per jaar naar 80u per jaar is er wellicht gekomen onder druk van de rechtszaak, wat positief is. Daarnaast voorziet de Vlaamse overheid in tolkuren 30% arbeidssituatie. 

We willen graag de kanttekening maken dat de bedoeling van de afstandstolkendienst is dat dove mensen vlot kunnen bellen, net als horende mensen. Het gaat dus om een telecomdienst. Wat betreft het argument dat de Vlaamse overheid principieel in tolkuren zou moeten voorzien: dat klopt helemaal. Telecom is echter een bevoegdheid van de federale overheid. Toch wordt de huidige afstandstolkendienst momenteel gefinancierd door twee Vlaamse overheidsdiensten, nl VAPH en VDAB, hoewel ze hier eigenlijk niet toe verplicht zijn, omdat ze zagen dat hier een grote nood aan is. 

De federale overheid moet nu het initiatief nemen voor een structurele financiering van de afstandstolkendienst.

Maar CAB kan niet blijven wachten op de federale overheid en ondertussen het risico lopen dat het de dienstverlening moet terugschroeven. Dus terug naar halve dagen per week. Het voorstel dat nu op tafel ligt, is een pragmatische en tijdelijke oplossing, om een probleem dat zich nú stelt aan te pakken, in afwachting van een structurele aanpak voor de afstandstolkendienst.

Vanuit deze achtergrond begrijpt en ondersteunt Doof Vlaanderen de actie van CAB waarbij het aan doven die tolkuren hebben, vraagt om 5 uren af te staan zodat de afstandstolkendienst gedurende de hele werkdag bereikbaar blijft. En niet enkel ’s morgens.

Uiteraard moeten we de situatie van dichtbij kritisch blijven opvolgen. Want het is geen ideale situatie. Dat hebben we ook aan CAB laten weten. Maar als we willen dat we de afstandstolkendienst tijdens de werkuren kunnen blijven gebruiken, moeten we de actie steunen. Dit als tijdelijke oplossing en in afwachting van een structurele en duurzame oplossing. Met deze voor ons tijdelijke inspanning geven we tegelijk een duidelijk signaal aan de overheden in dit land: dat een afstandstolkendienst in VGT absoluut nodig is.

Alleen door CAB massaal te steunen kunnen wij laten zien dat er zeer duidelijk een vraag is naar de afstandstolkendienst, zeker tijdens de werkuren. En die op middellange termijn 24u/24 en 7d/7 open is. De federale overheid moet worden gewezen op de grote nood aan een afstandstolkendienst zodat ze stappen kan ondernemen om dit wettelijk te regelen zodat deze dienst structureel aangeboden kan worden. Het is uiteraard belangrijk dat de overheid niet enkel werk maakt van uitgebreide openingsuren, maar ook van kwaliteitsverbetering van de afstandstolkendienst.

Klik hier om deze tekst in .pdf te verkrijgen