Gelijkekansenproject goedgekeurd: initiatie Vlaamse Gebarentaal voor dove migranten en sensibilisering

Dove mensen van buitenlandse origine zijn een groep die niet gemakkelijk te bereiken is. Door taal- en cultuurverschillen vinden zij niet altijd gemakkelijk aansluiting bij het maatschappelijke leven of bij de Vlaamse dovengemeenschap. Dove nieuwkomers, zoals vluchtelingen, economische migranten en mensen die naar hier vluchten omwille van hun seksuele geaardheid of om andere redenen, behoren bovendien tot de meest kwetsbare groepen in de samenleving.

Het afgelopen jaar heeft Doof Vlaanderen sterk ingezet op expertise- en netwerkopbouw, via het project Doof & Migratie, gesubsidieerd door het ministerie van Cultuur, via de Adviescommissie Vlaamse Gebarentaal. We hebben contacten gelegd met dove mensen van buitenlandse origine en via interviews en focusgroepen inzicht gekregen in hun situatie en hun noden. Dat heeft geleid tot een documentaire en website. Op deze website kan je de documentaire bekijken en kan iedereen basisinformatie vinden in vier talen (Nederlands, Engels, Vlaamse Gebarentaal en International Sign). We formuleerden een reeks van aanbevelingen op zes domeinen:

  • de nood aan expertise met betrekking tot het doof-zijn binnen diensten en organisaties die met dove migranten in contact komen;
  • de toegankelijkheid van diensten en organisaties door o.a. het inzetten van tolken Vlaamse Gebarentaal, het gebruik maken van de afstandstolkendienst, het in dienst nemen van gebarentalig personeel;
  • de nood aan erkenning en opleiding van dove tolken die vaak nodig zijn als tussenschakel om te tolken tussen de gebarentaal van de dove migrant en Vlaamse Gebarentaal;
  • het recht op tolken Vlaamse Gebarentaal in de privésituatie sneller toekennen;
  • de nood aan aangepaste taalcursussen Nederlands en Vlaamse Gebarentaal;
  • de erkenning van de inzet en expertise van lokale dovenclubs en dove vrijwilligers die nu ondersteuning bieden aan dove migranten;

Op basis van enkele van bovenstaande aanbevelingen hebben wij een nieuw project ingediend bij het ministerie van Gelijke Kansen, wat ook is goedgekeurd. De centrale doelstelling van dit nieuwe project is om een initiatiecursus Vlaamse Gebarentaal voor dove migranten op te starten, als toegangspoort tot de Vlaamse dovengemeenschap en de ruimere maatschappij, en als opstap om daarna Nederlands te leren. Concreet zullen wij een reeks van een vijftiental lesdagen uitwerken en aanbieden vanaf begin 2020. Het doel is enerzijds de basisgrammatica en het basislexicon van VGT aan te leren en anderzijds de deelnemers wegwijs te maken in het dagelijkse leven van een dove persoon in Vlaanderen: wat zijn dovenclubs, wat doen tolken Vlaamse Gebarentaal, hoe zet je een tolk in, wat is afstandstolken, welke diensten bestaan er, ... ? We beschouwen dit als “inburgeringsinformatie” specifiek voor dove mensen.

Daarnaast willen wij de informatie uit het project “Doof & Migratie” omzetten in een toegankelijke workshop voor lokale Vlaamse dovenclubs. Zij krijgen vaak te maken met dove mensen van buitenlandse herkomst en er zijn leden die vrijwillig meegaan naar diensten om hen te ondersteunen of zelfs om te tolken. Met deze workshop willen we hen omkadering bieden: wat is de situatie van dove nieuwkomers? Wat kan een club hen bieden? Hoever kunnen individuele leden gaan in de begeleiding van dove mensen van buitenlandse herkomst? Hoe kunnen ze omgaan met etnisch-culturele diversiteit in het activiteitenaanbod voor hun leden?

 

Ten slot zullen we ook een workshop uitwerken voor diensten die met dove migranten in aanraking komen. Zij hebben nood aan andere informatie dan dovenclubs: vaak ontbreekt elke expertise over doof-zijn en dan is de eerste opdracht hen daarover in te lichten. Veel diensten zitten met vragen over hoe ze dienen om te gaan met dove mensen van buitenlandse origine, dus dit thema is een goede ingangspoort om het ruimere plaatje te schetsen.

 

English version with International Signs